Η άποψη που κυριαρχεί είναι ότι προκρίνεται η ευνοϊκότερη φορολόγηση των εισοδημάτων από κινητές αξίες έναντι αυτών από την εργασία. Ωστόσο, νέες μελέτες επιχειρηματολογούν υπέρ της αύξησης της φορολογία εισοδήματος από κινητές αξίες. Σε αυτό το πλαίσιο, η εργασία The taxation of labour vs.capital income: a focus on high earners, OECD Taxation Working Papers no. 65 (2023) εξετάζει το βαθμό στον οποίο τα φορολογικά συστήματα του ΟΟΣΑ οδηγούν σε διαφορετική φορολογική μεταχείριση μεταξύ εισοδήματος εργασίας και κεφαλαίου.

Τρία είναι τα κεντρικά ερωτήματα που τίθενται σχετικά με τις πρωτοβουλίες που παίρνει η ΕΕ στη φορολογία εισοδήματος. Το πρώτο είναι, εάν επιβληθούν πρότυπα πέραν των ελάχιστων προτύπων της οδηγίας ATAD κινδυνεύει η ανταγωνιστικότητα της ΕΕ κυρίως λόγω της μετεγκατάστασης εταιρειών εκτός ΕΕ. Το δεύτερο είναι, εάν υιοθετηθεί τελικά η ειδική πλειοψηφία, πώς θα διασφαλιστεί η συμμετοχή όλων των κρατών μελών στην λήψη αποφάσεων. Το τρίτο ερώτημα είναι, εάν το πρότυπο της ΕΕ για τη ορθή φορολογική διακυβέρνηση και ο κατάλογος της ΕΕ για τις μη συνεργάσιμες δικαιοδοσίες είναι νόμιμη πρακτική για τις τρίτες χώρες, διαβάζουμε στο άρθρο της Irma Mosquera Valderrama, A νew wind change in direct taxation, German Law Journal (2020), 21, pp. 90–95.

Η μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Taxation of household capital in EU member states: impact on economic efficiency, revenue and redistribution, Discussion Paper 130/August 2020, αναλύει τη φορολογική μεταχείριση του κεφαλαίου των νοικοκυριών. Παρουσιάζει τα θεωρητικά χαρακτηριστικά της βέλτιστης φορολόγησης του εισοδήματος από διαφορετικά περιουσιακά στοιχεία στα κράτη μέλη της ΕΕ. Η μελέτη επικεντρώνεται στη φορολόγηση των κατοικιών που κατοικούνται από τους ιδιοκτήτες τους και μετρά τον αντίκτυπο του φόρου σε σχέση με το κόστος της ιδιοκτησίας, χρησιμοποιώντας μια ανάλυση που βασίζεται σε δείκτες. Αναλύει ζητήματα φορολογίας κερδών και διερευνά τις δυνατότητες αύξησης της αποδοτικότητας των δημοσίων εσόδων μέσω των φόρων κληρονομιάς και δωρεών. Παρέχει μια επικαιροποιημένη ανασκόπηση των θεωρητικών επιχειρημάτων και της πρακτικής εφαρμογής τέτοιων φόρων στα κράτη μέλη και προσπαθεί να ρίξει φως στους λόγους για τους οποίους αυτοί οι φόροι συμβάλλουν ελάχιστα στην αύξηση των εσόδων.

Ο Jussi Jaakkola υποστηρίζει στο άρθρο του, A democratic dilemma of European power to tax: reconstructing the symbiosis between taxation and democracy beyond the state?, German Law Journal (2019), 20, pp. 660–678 ότι, η πλήρης εναρμόνιση της φορολογίας εισοδήματος στην Ευρωπαϊκή Ένωση συντελεί στην ανασυγκρότηση των συνθηκών συμβίωσης δημοκρατικού πολιτεύματος και φορολογίας.

Τεκμαρτός προσδιορισμός εισοδήματος. Οι εκθέσεις The design of presumptive tax regimes, OECD Taxation Working Papers no. 59 (2023) και The design of presumptive tax regimes in selected countries, OECD Taxation Working Papers no. 69 (2024) μελετούν τα καθεστώτα τεκμαρτού προσδιορισμού του φόρου εισοδήματος (γνωστά και ως απλουστευμένα φορολογικά καθεστώτα). Οι δύο εκθέσεις παρουσιάζουν στοιχεία σχετικά με τη συμβολή των τεκμηρίων στη φορολογική συμμόρφωση, στη μείωση του κόστους φορολογικής συμμόρφωσης, κ.α.

Ο Victor Thuronyi στην εργασία του, Presumptive taxation of the hard-to-tax, International Studies Program Working Paper 03-25/2003, μελετά τη χρήση μεθόδων τεκμαρτής φορολογίας για τη φορολόγηση φυσικών προσώπων των οποίων τα εισοδήματα είναι δύσκολο να εντοπιστούν.

Οι Alessandro Balestrino και Umberto Galmarini καταπιάνονται με το ερώτημα, αν ο τεκμαρτός προσδιορισμός του φορολογητέου εισοδήματος μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μέσο αναδιανομής του πλούτου, στο On the redistributive properties of presumptive taxation, CESifo W/P 1381/2005.

Η εργασία του Daisy Ogembo, Are presumptive taxes a good option for taxing self-employed professionals?, Journal of Tax Administration vol 5:2/2019, είναι μια πρωτότυπη συμβολή στη βιβλιογραφία σχετικά με το τεκμαρτό προσδιορισμό του εισοδήματος, προτείνοντας ότι τα τεκμήρια μπορούν να είναι χρήσιμες λύσεις για τη φορολόγηση των νεοεισερχομένων, αυτοαπασχολούμενων επαγγελματιών, εάν είναι καλά μελετημένα και σχολαστικά σχεδιασμένα.

Το άρθρο Vito Tanzi και Milka Casanegra de Jantscher, Presumptive income taxation: administrative, efficiency and equity aspects, IMF Fiscal Affairs Department 1987, εξετάζει την τεκμαρτή φορολογία εισοδήματος ως μέθοδο προσδιορισμού του φορολογητέου εισοδήματος. Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη προσοχή στις επιπτώσεις της αποτελεσματικότητας των τεκμαρτών φόρων.

Γιατί η επιβολή τεκμηρίων συνιστά διαχρονικά μια αμφισβητούμενη υπόθεση στο φορολογικό πλαίσιο; οδηγούν τα τεκμήρια σε φορολογική συμμόρφωση και είσπραξη εσόδων; είναι τελικά αναγκαία η χρήση των φορολογικών τεκμηρίων σήμερα; σε αυτά τα ερωτήματα επιχειρεί να απαντήσει η Θ. Λαζαρέτου στην εργασία της Τεκμήρια στη φορολογία εισοδήματος: το χρονικό μιας φορολογικής αβεβαιότητας, δημοσιευμένη την 12.4.2025 στον ιστότοπο του Ινστιτούτου ΕΝΑ Εναλλακτικών Πολιτικών.